खाद् धातु के रूप | Khad Dhatu Roop in Sanskrit

खाद् धातु के रूप | Khad Dhatu Roop | Khad Dhatu
खाद् धातु भ्वादीगणीय धातु है। खाद् धातु का हिन्दी में अर्थ खाना  (To eat) होता है। इस गण की सभी धातुओं के रूप इसी धातु की तरह चलते है। संस्कृत मे सभी धातुओं को दस गणों मे बाँटा गया है। सभी गण की धातुओं के रूप प्राय: एक प्रकार से ही चलते है। इस आर्टिकल मे हम पाँच लकारो मे Khad Dhatu Roop का अध्ययन करेंगे।

लट् लकार मे खाद् धातु  के रूप ( Lat Lakar me Khad Dhatu ke roop)

लट लकार को हिन्दी मे वर्तमान काल के रूप मे जाना जाता है। इसमे खाद् धातु के रूप निम्न है-

एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरूष खादति खादतः खादन्ति
मध्यम पुरूष खादसि खादथः खादथ
उत्तम पुरूष खादामि खादावः खादामः

खाद् धातु के लट् लकार में वाक्य और उदाहरण

संस्कृत में वाक्य हिन्दी मेंं अर्थ
  1. सः खादति।
  2. तौ खादतः।
  3. ते खादन्ति।
  4. त्वं खादसि।
  5. युवां खादथः।
  6. युयं खादथ।
  7. अहं खादामि।
  8. आवां खादावः।
  9. वयं खादाम।
  10. सा खादति।
  11. ते खादतः।
  12. ता खादन्ति।
  1. वह खाता है।
  2. वे दोनों खाते है।
  3. वे सब खाते है।
  4. तुम खाते है।
  5. तुम दोनोंं खाते है।
  6. तुम सब खाते है।
  7. मै खाता हूँ।
  8. हम दोनें खाते हैं।
  9. हम सब खाते हैं।
  10. वह खाती है।
  11. वे दोनों खाती है।
  12. वे सब खाती है।

लृट लकार मे खाद् धातु के रूप

लृट लकार को हिन्दी मे भविष्यत् काल के रूप मे जाना जाता है। इसमे खाद् धातु के रूप निम्न है-

एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरूष खादिष्यति खादिष्यत: खादिष्यन्ति
मध्यम पूरूष खादिष्यसि खादिष्यथ: खादिष्यथ
उत्तम पुरूष खादिष्यामि खादिष्याव: खादिष्याम:

खाद् धातु के लृट लकार में वाक्य और उदाहरण

संस्कृत में वाक्य हिन्दी मेंं अर्थ
  1. सः खादिष्यति।
  2. तौ खादिष्यत:।
  3. ते खादिष्यन्ति।
  4. त्वं खादिष्यसि।
  5. युवां खादिष्यथ:।
  6. युयं खादिष्यथ।
  7. अहं खादिष्यामि।
  8. आवां खादिष्याव:।
  9. वयं खादिष्याम:।
  10. सा खादिष्यति।
  11. ते खादिष्यत:।
  12. ता खादिष्यन्ति।
  1. वह खायेगा।
  2. वें दोनो खायेंगे।
  3. वे सब खायेंगे।
  4. तुम खाओंगे।
  5. तुम दोनों खाओंगे।
  6. तुम सब खाओंगे।
  7. मै खाऊंगा।
  8. हम दोनों खायेंगे।
  9. हम सब खायेंगे।
  10. वह खायेगी।
  11. वे दोनों खायेंगी।
  12. वे सब खायेंगी।

लड़ लकार मे खाद् धातु  के रूप ( Lang Lakar me Khad Dhatu Roop)

लड़ लकार को हिन्दी मे भूत काल के रूप मे जाना जाता है। इसमे खाद् धातु के रूप निम्न है-

एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरूष अखादत अखादताम अखादन
मध्यम पुरूष अखादः अखादतम् अखादत्
उत्तम पुरूष अखादम् अखादाव अखादाम्

खाद् धातु के लड़ लकार मे वाक्य और उदाहरण

संस्कृत में वाक्य हिन्दी मेंं अर्थ
  1. सः अखादत्।
  2. तौ अखादताम्।
  3. ते अखान्।
  4. त्वं अखाद:।
  5. युवां अखादतम्।
  6. युयं अखादत्।
  7. अहं अखादम्।
  8. आवां अखादाव।
  9. वयं अखादाम्।
  10. सा अखादत्।
  11. ते अखादताम्।
  12. ता अखादन्।
  1. उसने खाया।
  2. उन दोनों ने खाया।
  3. उन सब ने खाया।
  4. तुमने खाया।
  5. तुम दोनों ने खाया।
  6. तुम सब ने खाया।
  7. मैने खाया।
  8. हम दोनों ने  खाया।
  9. हम सब ने खाया।
  10. उसने खाया।
  11. उन दोनों नेखाया।
  12. उन सब ने खाया।

लोट लकार मे खाद् धातु  के रूप ( Lot Lakar me Khad Dhatu Roop)

लोट लकार को हिन्दी मे आज्ञावाचक के रूप मे जाना जाता है। यह आज्ञा लेने और देने, प्रार्थना, अनुमति, आशिर्वाद आदि से सम्बन्धित है। इसमे खाद् धातु के रूप निम्न है-

एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरूष खादतु खादताम् खादन्तु
मध्यम पुरूष खाद खादतम् खादत
उत्तम पुरूष खादानि खादाव खादाम

खाद् धातु के लोट लकार मे वाक्य और उदाहरण

संस्कृत में वाक्य हिन्दी मेंं अर्थ
  1. सः खादतु।
  2. तौ खादताम्।
  3. ते खादन्तु।
  4. त्वं खाद।
  5. युवां खादतम्।
  6. युयं खादत।
  7. अहं खादानि।
  8. आवां खादाव।
  9. वयं खादाम।
  10. सा खादतु।
  11. ते खादताम्।
  12. ता खादन्तु।
  1. वह खाये।
  2. वें दोनों खायें।
  3. वे सब खायें।
  4. तुम खाओ।
  5. तुम दोनों खाओंं।
  6. तुम सब खाओं।
  7. मै खाउ।
  8. हम दोनो खायें।
  9. हम सब खायें।
  10. वह खाये।
  11. वे दोनों खायें।
  12. वे सब खायें।

विधिलिंङ लकार मे खाद् धातु  के रूप (Vidhiling Lakar me Khad Dhatu Roop)

विधिलिंङ लकार चाहिए के अर्थ मे प्रयोग होता है। इसमे खाद् धातु के रूप निम्न है-

एकवचन द्विवचन बहुवचन
प्रथम पुरूष खादेत खादेताम् खादेयु:
मध्यम पुरूष खादे: खादेतम् खादेत
उत्तम पुरूष खादेयम् खादेव खादेम

खाद् धातु के विधिलिङ लकार मे वाक्य और उदाहरण-

संस्कृत में वाक्य हिन्दी मेंं अर्थ
  1. सः खादेत।
  2. तौ खादेताम्।
  3. ते खादेयु:।
  4. त्वं खादे:।
  5. युवां खादेतम्।
  6. युयं खादेत।
  7. अहं खादेयम्।
  8. आवां खादेव।
  9. वयं खादेम।
  10. सा खादेत।
  11. ते खादेताम्।
  12. ता खादेयु:।
  1. उसे खाना चाहिए।
  2. उन दोनों को खाना चाहिए।
  3. उन सब को खाना चाहिए।
  4. तुम्हे खाना खाहिए।
  5. तुम दोनों को खाना चाहिए।
  6. तुम सब को खाना चाहिए।
  7. मुझे खाना चाहिए।
  8. हम दोनों को खाना चाहिए।
  9. हम सब को खाना चाहिए।
  10. उसे  खाना चाहिए।
  11. उन दोनों को खाना चाहिए।
  12. उन सब को खाना चाहिए।

अवश्य पढ़े-

 

 

 

Leave a Comment